Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 08:30, data aktualizacji: 09:10 Konsultacja merytoryczna: Lek. Aleksandra Witkowska ten tekst przeczytasz w 9 minut Chrapanie to dość powszechna przypadłość, która – jako wstydliwa i „nieszkodliwa” - często bywa bagatelizowana. Osoba, która chrapie, nie zawsze zresztą jest tego świadoma, choć wydawane przez nią w czasie snu dźwięki mogą w znaczny sposób obniżać jakość snu domowników czy współlokatorów. Dlaczego chrapiemy i w jakich sytuacjach chrapanie może być niebezpieczne dla zdrowia? Jakie sposoby na chrapanie warto przetestować? Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Chrapanie – charakterystyka dolegliwości Chrapanie – przyczyny Chrapanie a bezdech senny Chrapanie i bezdech senny - diagnostyka Chrapanie - leczenie Sposoby na chrapanie Chrapanie – charakterystyka dolegliwości Chrapanie samo w sobie nie jest chorobą. To raczej skutek swoistych zaburzeń oddychania występujących podczas snu, które mogą – ale nie muszą – być związane z pewnymi problemami zdrowotnymi. Nie sposób jednak zaprzeczyć, że jest to przypadłość niezwykle kłopotliwa, szczególnie dla partnerek i partnerów osób, które chrapią. Natężenie dźwięków wydobywających się z ust chrapiącego człowieka osiąga bowiem głośność nawet 90 decybeli. Dla porównania: pracująca kosiarka do trawy wytwarza hałas na poziomie 75-93 decybeli… Dlaczego chrapiemy? Głośne i uciążliwe odgłosy chrapania są wynikiem utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. Kiedy śpimy, nasze gardło znacznie się zwęża. Tylna część gardzieli opada, dotykając nasady języka. Normalne oddychanie we śnie możliwe jest dzięki niewielkiej szczelinie, która pozostaje otwarta. Powietrze, przedostając się przez górne drogi oddechowe, wprawia ich wiotkie ściany w ruch, powodując wibrację gardzieli i języka. Jeśli przepływ powietrza utrzymuje się na zbyt niskim poziomie, pojawiają się głośne dźwięki chrapania. Chrapanie – przyczyny Jakie czynniki mają wpływ na to, że niektórzy z nas chrapią? Przyczyny chrapania mogą być naprawdę rozmaite – do najczęstszych zalicza się: problemy z krzywą przegrodą nosową (wrodzone lub będące skutkiem urazów mechanicznych); niedrożność nosa związana z polipami jamy nosowej; przerost migdałków podniebiennych; przerost nasady języka lub języczka; problemy z budową podniebienia miękkiego, które sprawiają, że jest ono nadmiernie miękkie i wiotkie; przerost i/lub obrzęk małżowin nosowych; inne anatomiczne wady wrodzone górnych dróg oddechowych; obniżone napięcie mięśni gardła i języka; alergie; nadwaga i otyłość; spanie na wznak; przyjmowanie leków uspokajających, antydepresyjnych lub zwiotczających mięśnie; długotrwałe palenie papierosów. Chrapanie może mieć ponadto charakter epizodyczny i pojawiać się sporadycznie w takich sytuacjach, jak choćby; powodujące czasową niedrożność dróg oddechowych infekcje układu oddechowego, np. przeziębienia czy zapalenie zatok; znaczny wysiłek fizyczny w ciągu dnia; spożycie większej ilości alkoholu; duży poziom zmęczenia. Częstotliwość występowania problemów z chrapaniem zależy też od wieku oraz płci. Zdecydowanie najczęściej chrapią mężczyźni po 40. roku życia, którzy zmagają się z nadwagą lub otyłością oraz nadciśnieniem tętniczym i palą papierosy. U kobiet chrapanie pojawia się zazwyczaj dopiero po menopauzie. Rzadko natomiast chrapanie przytrafia się osobom młodym i dzieciom. Dlaczego mężczyźni chrapią częściej niż kobiety? Wynika to z odmiennej budowy anatomicznej szyi. U mężczyzn w tych okolicach występuje więcej tkanek, co więcej – szyja i kark są też u nich bardziej umięśnione niż u kobiet. Chrapanie u dzieci wynika najczęściej z częstych infekcji, które sprawiają, że trzeci migdałek jest znacznie powiększony. Dziecko chrapie także w przypadku innych tymczasowych dolegliwości, które mogą powodować niedrożność nosa – np. przechodząc zapalenie zatok czy zmagając się z katarem alergicznym. Chrapanie dziecka poniżej 1. roku życia może natomiast mieć związek z wiotkością elementów chrzęstnych w krtani. Każdy przypadek chrapania u dziecka – o ile nie wynika on z tymczasowej infekcji – należy skonsultować z lekarzem. Chrapanie powoduje bowiem znaczne zaburzenia jakości snu i może spowalniać rozwój malucha. Nocne chrapanie nie zawsze musi być zagrożeniem dla zdrowia – szacuje się, że aż co 10. człowiek chrapie (80% wszystkich chrapiących to mężczyźni). U 60% pacjentów chrapanie uznaje się za odruch fizjologiczny, który nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. W pozostałych przypadkach jest ono zwykle objawem niebezpiecznego bezdechu sennego. Dowiedz się więcej: Obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS) Chrapanie a bezdech senny O ile samo chrapanie wcale nie musi stanowić zagrożenia dla zdrowie, warto zachować czujność. U co 10. osoby, która chrapie, rozwija się bowiem obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS). Zaburzenie to sprzyja rozwojowi wielu groźnych chorób i może prowadzić do stanów bezpośredniego zagrożenia życia. Na czym polega bezdech senny? Jeśli podczas oddychania we śnie przepływ powietrza jest utrudniony, mogą pojawić się trudności z nabraniem powietrza do płuc. Mimo że chory oddycha, powietrze nie trafia więc do jego płuc. Taki stan rzeczy może potrwać od kilku sekund do nawet minuty. Organizm nie pozostaje wówczas bezczynny. Wzrastające stężenie dwutlenku węgla we krwi daje sygnał do ośrodka oddechowego w mózgu, informując go, że coś złego dzieje się ze śpiącym człowiekiem. Wówczas mózg pobudza do pracy dodatkowe mięśnie oddechowe - mięśnie klatki piersiowej i przeponę. Po bezdechu następuje bardzo gwałtowny wdech. Zdaniem lekarzy, którzy zajmują się badaniem snu, krótkotrwałe przerwy w oddychaniu są zjawiskiem normalnym i zdarzają się prawie wszystkim ludziom. Jeśli jednak bezdechy pojawiają się częściej niż 10 razy w ciągu godziny, mówi się już nie o zwykłym chrapaniu, ale o zespole bezdechu sennego, który stanowi poważny problem zdrowotny. Przy każdym bezdechu mózg wysyła sygnał do wybudzenia ze snu, by przywrócić normalne oddychanie. U osoby, u której obserwuje się ponad 10 bezdechów na godzinę oznacza to 10 przebudzeń. Sen osoby cierpiącej na obturacyjny bezdech podczas snu jest więc przerywany, niespokojny i płytki. Co więcej, przy każdym bezdechu dochodzi do krótszego bądź dłuższego niedotlenienia tkanek – wzrasta też ciśnienie tętnicze, a akcja serca przyspiesza. Bezdechowi może ponadto towarzyszyć silne pocenie się, a w niektórych sytuacjach nawet sinienie. Nieleczony obturacyjny bezdech senny może prowadzić do rozwinięcia się szeregu groźnych chorób ogólnoustrojowych bądź nasilenia się objawów chorób i dolegliwości już istniejących, takich jak: nadciśnienie tętnicze; nadciśnienie płucne; przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP); choroba niedokrwienna serca (bezdech znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca); zaburzenia rytmu serca; niewydolność serca; zaburzenia krążenia mózgowego (zwiększenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu); nietolerancja glukozy, cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny; depresja; problemy z pamięcią i koncentracją; nykturia (konieczność częstego oddawania moczu nocą); impotencja; przyrost masy ciała; częste poranne bóle głowy. Najbardziej zagrożeni wystąpieniem zespołu bezdechu sennego są silnie chrapiący mężczyźni po 40. roku życia, zwłaszcza z nadwagą, a także zmagające się z nadwagą lub otyłością kobiety po 55. roku życia. Często w parze z bezdechem idą różnego rodzaju zaburzenia hormonalne, a także nadciśnienie tętnicze. Osoby chorujące na obturacyjny bezdech podczas snu zwykle nie są tego świadome. Bardzo ważna jest więc reakcja partnerów czy domowników. Jeśli bliska nam osoba chrapie i obserwujemy u niej niepokojące bezdechy, warto poinformować ją o tym fakcie i namówić na konsultację ze specjalistów. Możemy w ten sposób uratować jej życie. Placówkę medyczną w swojej okolicy znajdziesz w serwisie Szacuje się, że chrapać może nawet 13 milionów Polaków. Problemy z bezdechem mogą zaś dotyczyć nawet 1,5 miliona osób w naszym kraju. Większość z nich nie poddaje się jednak niestety leczeniu. Przeczytaj też: Bezdech senny zwiększa ryzyko nagłej śmierci sercowej Chrapanie i bezdech senny - diagnostyka Osoby, u których podejrzewa się problemy z obturacyjnym bezdechem podczas snu, poddawane są wielu badaniom, by potwierdzić lub wykluczyć tę diagnozę i wdrożyć odpowiedni sposób leczenia. Najczęściej chorzy dostają najpierw skierowanie na polisomnografię, czyli badanie poligraficzne snu. To całonocne badanie przeprowadzane w szpitalu lub w innym ośrodku przystosowanym do takich działań diagnostycznych, które polega na całonocnym monitorowaniu parametrów pacjenta. Na wynik polisomnografii składają się wyniki 4 podstawowych badań: elektrokardiografia (EKG) – zapis miarowości pracy serca; elektroencefalografia (EEG) – ocena bioelektrycznej aktywności mózgu; elektromiografia (EMG) – ocena funkcji mięśni i nerwów; elektrookulografia (EOG) – rejestracja ruchów gałki ocznej. Dodatkowo, dla pełnego obrazu, bada się także nasycenie hemoglobiny tlenem (za pomocą pulsoksymetru zakładanego na palec ręki); ruchy klatki piersiowej i brzucha (za pomocą pasów z czujnikami tensometrycznymi); ruch powietrza przez nos i usta (za pomocą czujników termistorowych); położenie ciała (za pomocą czujnika położenia ciała); temperaturę ciała. W pobliżu pacjenta zamontowane są także mikrofony, które rejestrują głośność chrapania. Badanie bywa też rejestrowane przy pomocy kamery. Suma badań daje pełny obraz przebiegu snu i tego, w jaki sposób zachowuje się nasze śniące ciało. By wynik polisomnografii był wiarygodny, wszystkie pomiary muszą trwać co najmniej 6 godzin. Jak przygotować się do badania polisomnografii? Warto zadbać o rozpinaną od przodu piżamę – wówczas łatwiej będzie przykleić do ciała niezbędne elektrody i czujniki. Dobrym pomysłem jest zabranie na badanie własnej poduszki czy koca, które ułatwią zaśnięcie w nowym miejscu. W dniu poprzedzającym badanie należy ponadto zrezygnować z kawy, mocnej herbaty, alkoholu czy innych napojów zawierających kofeinę, teinę i inne substancje pobudzające. W niektórych przypadkach zleca się uproszczoną polisomnografię – badanie poligraficzne snu w domu pacjenta wykonywane przy pomocy specjalnego aparatu, który rejestruje stopień dotlenienia krwi, zmiany tętna i pozycji ciała czy zmiany napięcia mięśniowego. Ze względu na brak możliwości przeprowadzenia badań EEG, EOG i EMG w takich warunkach, jest ono nieco mniej dokładne, ale zwykle pozwala na postawienie właściwej diagnozy. W diagnostyce konieczne jest również określenie przyczyny chrapania, które przyczynia się do rozwoju zespołu bezdechu sennego. To od niej zależy bowiem sposób leczenia i jego skuteczność. W tym celu wykonuje się szereg innych badań, takich jak np.: rynomanometria – badanie drożności przewodów nosowych; ocena struktury górnych dróg oddechowych; badanie fiberoskopowe – endoskopia nosa, gardła, migdałków i krtani; badanie obrazowe – tomografia komputerowa 3D. Sprawdź też: Nowa metoda leczenia chrapania i bezdechu sennego w Polsce Chrapanie - leczenie Sposób leczenia chrapania zależy zawsze od przyczyny, która leży u jego podstaw. Jeśli za chrapanie odpowiadają wady anatomiczne górnych dróg oddechowych, takie jak skrzywiona przegroda nosowa, przerost podniebienia czy języka, konieczna jest często interwencja chirurgiczna, która umożliwia ich korektę. Bez zabiegu chirurgicznego nie obejdzie się także wtedy, gdy problemem powodującym chrapanie okazują się polipy jamy nosowej lub przerośnięte migdałki – trzeba je wówczas usunąć. Większość z tych problemów udaje się rozwiązać w ramach tzw. chirurgii jednego dnia: po tego typu zabiegach pacjent zwykle nie wymaga hospitalizacji. Jeżeli chrapaniu towarzyszą bezdechy senne, to w zależności od ich nasilenia stosuje się różne metody leczenia. Bardzo często wykonuje się zabiegi zmniejszenia masy podniebienia oraz języka. Za pomocą specjalnych elektrod niszczy się tkankę, tworząc odpowiednio ukształtowaną bliznę, która napina opadające mięśnie. Inną popularną metodą walki z bezdechem sennym są specjalne maski zakładane na noc. Maseczka, ściśle przylegająca do ust i nosa, połączona jest rurką z aparatem CPAP - to sprężarka wytwarzająca ciągły strumień powietrza pod zwiększonym ciśnieniem. Dodatnie ciśnienie powietrza usztywnia drogi oddechowe i nie dopuszcza do ich zwężenia. Aparat taki jest swego rodzaju protezą wspomagającą nocne oddychanie. Jeśli masz problem z chrapaniem, wypróbuj Antychrapacz - wkładkę do nosa na chrapanie, którą w promocyjnej cenie kupisz na Medonet Market. Przeczytaj też: Metoda CPAP może ratować życie chorych na COVID-19 Aparaty CPAP dla chorych ubezpieczonych są częściowo refundowane przez NFZ. Do uzyskania refundacji niezbędne są wyniki badania polisomnograficznego potwierdzające zespół bezdechu sennego u chorego. Sposoby na chrapanie Nawet w sytuacjach, kiedy chrapanie nie idzie w parze z bezdechem sennym, może być ono uciążliwe – zarówno dla osoby chrapiącej, dla której jest to przypadłość krępująca i wstydliwa, jak i dla jej partnerki, partnera czy innych domowników. Szacuje się, że osoby śpiące w tym samym pomieszczeniu co człowiek, który chrapie, średnio tracą ok. 1-1,5 godziny snu każdej nocy, przebudzając się i mając problemy z zaśnięciem przy tak głośnym i nieprzyjemnym akompaniamencie. Jakie sposoby na chrapanie warto wypróbować, jeśli jego przyczyna nie jest oczywista? Eliminacja wszelkich używek. Alkohol, a także środki nasenne i uspokajające, przyczyniają się do zwiotczenia mięśni gardzieli i języka, jednocześnie zakłócając pracę ośrodka oddechowego w mózgu. Najlepiej więc powstrzymać się od ich przyjmowania wieczorami. Zawarta w papierosach nikotyna sprawia natomiast, że ślina odkłada się w krtani i tchawicy, podrażniając gardło i wywołując obrzęk śluzówki. W efekcie powietrze nie może swobodnie uchodzić z płuc. Rzucenie palenia może więc pomóc w walce z chrapaniem. Odpowiedni dobór poduszki i pozycji, w której śpimy. Spanie na wznak – najczęstsza pozycja osób chrapiących – sprawia, że język ma tendencje do opadania w tył, usta otwierają się, a kanał nosogardła i cieśni gardła znacznie się zwęża. Najlepiej więc starać się zasypiać na boku lub na brzuchu, by zmniejszyć prawdopodobieństwo chrapania. Wpływ na chrapanie ma też poduszka – jeśli będzie zbyt wysoka, przyczyni się do zwężenia kanału przepływu powietrza i spotęguje chrapanie. Dobrym rozwiązaniem są poduszki anatomiczne, które za każdym razem dostosowują się do naszej pozycji. Wypróbuj Tradycyjną poduszkę ortopedyczną z termoformującej pianki Exclusive Dream albo Profilowaną poduszkę ortopedyczną z poszewką z mikrofibry Exclusive Dream. Redukcja tkanki tłuszczowej. Często chrapanie wzmagane jest przez nadwagę – odkładająca się w okolicach gardła tkanka tłuszczowa naciska bowiem na drogi oddechowe. Pozbycie się zbędnych kilogramów może więc pomóc w zneutralizowaniu problemu chrapania. Odpowiednie warunki do spania. Warto zadbać o to, by powietrze w naszej sypialni nie było zbyt suche – przesuszona błona śluzowa wzmaga chrapanie. Pomóc może częste wietrzenie sypialni oraz stosowanie nawilżaczy powietrza. Istotna jest także temperatura w pomieszczeniu, gdzie śpimy – powinna wynosić od 18 do 21 stopni Celsjusza. Regularny rytm dobowy. Im bardziej regularny i przewidywalny jest nasz sen, tym mniejsze ryzyko, że będziemy chrapać. Staraj się więc zawsze zasypiać i budzić się o tej samej porze, pilnując przy tym, by przesypiać co najmniej 7-8 godzin na dobę. Zadbaj też o wyciszenie przed snem – unikaj przesiadywania przed ekranem tuż przed snem, weź ciepły prysznic, poczytaj relaksującą książkę. Środki ułatwiające oddychanie. W aptekach znajdziesz dziś szeroki wybór leków dostępnych bez recepty, które ułatwiają oddychanie podczas snu i zmniejszają intensywność chrapania – to przede wszystkim aerozole, maści i płyny do płukania ust i gardła. Skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, by wybrać odpowiedni preparat dla siebie. Sprawdź też: Szkody w mózgu wywołane bezdechem sennym są odwracalne Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Potrzebujesz konsultacji lekarskiej lub e-recepty? Wejdź na gdzie uzyskasz pomoc online - szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu. chrapanie bezdech senny skutki chrapania sposoby na chrapanie przyczyny chrapania sen otyłość alkohol gospodarka hormonalna wysokie ciśnienie OBPS obturacyjny bezdech podczas snu zaburzenia snu bezdech krzywa przegroda nosowa skrzywienie przegrody nosowej przerost migdałka polipy w nosie niedrożność nosa górne drogi oddechowe Dlaczego chrapiemy po alkoholu? Są sposoby, by tego uniknąć Czy po alkoholu zdarza ci się chrapać? Okazuje się, że to bardzo częsta reakcja naszego organizmu na tę substancję. Po spożyciu alkoholu nawet osoby, które nigdy... Joanna Murawska Bezdech zabija. Sprawdź, czy chrapiesz Słysząc, że kierowca zjechał nagle na przeciwległy pas jezdni i spowodował śmiertelny wypadek, myślimy najczęściej, że miał zawał albo wylew. Tymczasem zwykle po... Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska Trzech lekarzy orzekło zgon. Nagle zwłoki zaczęły chrapać i się ruszać Lekarze przecierali oczy ze zdumienia. Trzech medyków uznało 29-letniego Gonzalo Montoyę Jiméneza za zmarłego. Ciało więźnia trafiło do kostnicy. Mężczyzna... Tomasz Gdaniec Leczenie chrapania i bezdechu sennego. Ile kosztuje i gdzie wykonać? Sporadyczne chrapanie nie powinno być powodem do zmartwień, jednak jeśli problem ten występuje co noc, warto rozpocząć diagnostykę w kierunku bezdechu sennego.... Olga Szymkowiak Chrapaniec - czy jest niebezpieczne? Konsekwencje nieleczonego chrapania Chrapanie to zaburzenie oddechu spowodowane utrudnionym przepływem powietrza przez gardło, występującym zwykle w czasie głębokiego snu. Polega na bezwiednym... Kazimierz Janicki Chrapanie i bezdech – co powinniśmy wiedzieć Chrapanie, choć uciążliwe oczywiście dla tego, kto śpi u boku „chrapacza”, zazwyczaj nie kojarzy się z chorobą, a jedynie z pewnym dyskomfortem. Tymczasem jest to... Lek na chrapanie - spray, tabletki, sprawdzone metody Efektywny lek na chrapanie jest obiektem poszukiwań wielu pacjentów oraz ich rodzin. Należy pamiętać, że ten problem dotyczy też nierzadko osób najbliższych. Są... Dorota Brzostek Co zrobić, żeby się wyspać? Przegląd produktów, dzięki którym pozbędziesz się chrapania 7 rano, a ty budzisz się i czujesz jak po nieprzespanej nocy? A może w nocy musiałaś “wyprowadzić” się z sypialni, bo dźwięk dochodzący z drugiej strony łóżka nie... Aleksandra Miłosz | Onet. Czy istnieje skuteczny lek na chrapanie? Chrapanie jest problemem, który dotyka coraz szersze grono osób. Na taką dolegliwość cierpią częściej mężczyźni. Chrapanie to nie tylko dyskomfort dla osób... Myślisz, że chrapanie nie ma wpływu na jazdę autem? Jesteś w błędzie Chrapanie to często objaw obturacyjnego bezdechu sennego, który pogarsza funkcjonowanie w ciągu dnia. Jeśli dotyczy kierowcy – problem staje się poważniejszy: aż... Justyna Wojteczek | PAP